Een nieuwe naam aan het global music-firmament en eentje die we de komende jaren erg vaak zullen horen opduiken, als u het mij vraagt. Batila heet voluit Batila Ange da Costa en hij werd in Congo geboren uit een Congolees/Angolees ouderpaar. Hij groeide op in Berlijn en Londen, twee steden die, niet geheel toevallig een thuis zijn voor muzikanten van allerlei herkomst. Vanuit die steden kwamen de jongste jaren erg veel nieuwe artistieke uitingen tot bij ons en haast allemaal vallen ze op door het gebruik van verschillende stijlen en talen en op die ongeschreven regel is deze debuutplaat allerminst een uitzondering: de jongeman wisselt tussen Engels en Lingala, Kikongo -waar hij zijn naam vandaan heeft en die betekent “hij die beschermt, bewaart en samenhoudt” en Mandombe.

Dat is dan weer een recente taal, die als bedoeling heeft streektalen als Kikongo, Lingala,Tshiluba en Swahili begrijpelijk en bevattelijk te maken voor iedereen die het leert beheersen. Beschouw het dus als een soort Esperanto voor Afrika en leer de schrijfwijze kennen op de cover van de plaat, links van de mond van Batila: allerlei combinaties van de rekenmachine-tekens voor 5 en 2 worden tot een allesomvattende taal samengebracht en stralen iets hoekigs uit. Batila poseert overigens op de cover met een traditioneel Congolees masker, als verwijzing naar zijn roots en als symbool voor de sterkte, die een dergelijk ùasker al sinds tijden symboliseert. Tot hier een eerste, algemene situering, waarbij we het muzikale helemaal buiten beschouwing lieten, al is dat verreweg het belangrijkste dat we meenemen van dit redelijk indrukwekkende debuut.

Al vanaf opener “Blacklove” besef je dat je hier iets bijzonders te horen gaat krijgen: dit is een politiek gerichte popsong, met een korte, maar betekenisvolle tekst: “Ignorance is the trigger /and you have been triggering me for a while/Black people multiply/ Black Love fortify/ Black woman unify….weinig woorden, veel betekenis. Uit dat eerste nummer alleen al, kun je leren dat Batila een moderne verhalenverteller is: hij geeft commentaar bij de politieke ontwikkelingen, observeert de gedragingen van de mensen en formuleert raadgevingen, gebaseerd op zijn observaties. Muzikaal verpakt hij dat in duidelijk Congolese ritmes, die dienen als ondergrond voor erg fraaie melodieën, die dan ook nog eens krachtige harmonieën meekrijgen. Nu eens denk je aan Habib Koité, dan weer aan Bob Marley, als je Batila hoort, zeker in een song als Naboyi”, een song die ons, Belgen, nogal bruusk met de neus in één van de talrijke onfrisse verhalen van onze tijd als kolonisator drukt. De songtitel betekent “ik weiger” of “ik wil niet” en het klinkt hier uit de mond van het personage van Simon Kimbangu, een activist en profeet, die precies honderd jaar geleden door Belgen vermoord werd, omdat hij zijn volk onderrichtte en inzichten bijbracht.

Alles samen bevat deze plaat vijftien zelfgeschreven songs, ingepakt in ronduit prachtige arrangementen, waarin waarden als zelfrespect, waardigheid en zelfbeschikking centraal staan, al is Batila ook niet te beroerd om geregeld een “gewone” lovesong te schrijven, zoals blijkt uit “Burning Flowers”, “Zola” of afsluiter “Jazzybelle”. Van de lijst van bijdragende muzikanten ken ik er niet één, wat vooral iets zegt over mijn beperkte kennis, maar tegelijk een garantie is voor de toekomst: als een onbekende songschrijver zo’n kwaliteitsvolle groep begeleiders bijeen kan brengen, dan betekent dat vooral dat er bijzonder veel muziek leeft in de Afrikaanse kwartieren van Berlijn en Londen. Heerlijke plaat is dit, een echte ontdekking, waarvan je, zonder enig risico op hoongelach te lopen, kunt zeggen dat deze jongeman een Hele Grote waat worden!

(Dani Heyvaert)